Վիտիլիգոն ձեռքբերովի քրոնիկական
հիվանդություն է: Այս հիվանդության ավելի ցայտուն ախտանիշը մաշկի
դեպիգմենտացիան է` արտահայտված սպիտակ բծերով, որոնք հակված են աճելու,
ավելի մեծանալու: Այս հիվանդության առաջացման պատճառները լավ
ուսումնասիրված չեն, ինչը բարդացնում է դրա բուժումը: Կատարված
ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ այն վարակիչ չէ ու շրջապատի
համար անվնաս է: Այն ավելի շատ ժառանգական նախատրամադրվածություն ունի,
բայց ոչ միայն:
Այն հիվանդություն է, որը մինչեւ այժմ պաշտոնապես
բժշկության կողմից ուսումնասիրված չէ` հաշվի առնելով, որ կյանքին ու
առողջությանը վտանգ չի սպառնում: Բայց դա այնքան էլ այդպես չէ: Միգուցե
կյանքին վտանգ չի սպառնում, բայց օրգանիզմի համար վնասակարությունը ակնհայտ
է, քանի որ վիտիլիգոն հստակ հիշեցնում է օրգանիզմում լուրջ խախտումների
մասին, ուրեմն եւ ապացուցում, որ այն ոչ միայն տհաճ կոսմետիկական արատ է:
Հստակ պարզվել է, որ այս հիվանդությունը աուտոիմունային է: Ինչ է սա
նշանակում. բանն այն է, որ հաճախ իմունային համակարգում որոշակի
անհարթություններ են տեղի ունենում` այն սխալմամբ սեփական օրգանիզմի
բջիջները ընդունում է օտար եւ սկսում դրանց որսը:
Հայտնի է մոտ 80 տեսակի աուտոիմունային
հիվանդություն: Դրանց թվին են պատկանում նաեւ առաջին տեսակի շաքարային
դիաբետը, Կրոնի հիվանդությունը, հեպատիտի մի քանի տեսակներ, ռեւմատոիդ
արտրիտը, կարմիր գայլախտը, փսորիազը: Վիտիլիգո հիվանդության ժամանակ
անհետանում են մաշկի գունավոր բջիջները` մելանոցիտները, եւ առաջանում են
սպիտակ բծեր: Դրանցում բացակայում են այն պիգմենտները, որոնք մաշկին բնական
գույն են հաղորդում: Այն աստիճանաբար վերածվում է լուրջ պրոբլեմի: Եթե
ուշադիր լինենք, կնկատենք, որ լողափին յուրաքանչյուր քսաներորդը տառապում է
այս հիվանդությամբ, այսինքն` մոտ 40 մլն մարդ:
Հիվանդությունը հավասարապես հանդիպում է
եւ՛ տղամարդկանց, եւ՛ կանանց մոտ: Հիվանդությամբ կարող են հիվանդանալ
ցանկացած տարիքում, բայց ավելի շատ հիվանդանում են մինչեւ 20 տարեկանը:
Վիտիլիգոյով հիվանդները մեծ թիվ են կազմում հատկապես Արեւմտյան Եվրոպայի
երկրներում: Նույնիսկ Իտալիայում ու Իսպանիայում բացվում են հատուկ
կլինիկաներ` վիտիլիգոն բուժելու համար: Երկար ժամանակ այն նույնացվում էր
բորոտության հետ: Բայց վիտիլիգոն ոչ վարակիչ է, եւ ոչ էլ ցավ կամ քոր է
առաջացնում: Հիվանդությունը փոխանցվում է ժառանգաբար, բայց ոչ թե հենց
ինքը` վիտիլիգոն, այլ իմունային համակարգի ոչ նորմալ աշխատանքն է
ժառանգաբար փոխանցվում: Այդ պատճառով վիտիլիգոն հաճախ չի հանդիպում:
Այն ոչ
միայն ժառանգաբար է փոխանցվում, այլ կարող է առաջանալ նաեւ տրավմաներից`
հատկապես գլխի: Օրինակ` հիվանդության շատ դեպքեր կան, որոնք առաջացել են
ավտովթարից հետո: Վիտիլիգոն բուժելը այնքան էլ հեշտ չէ, միգուցե այն
պատճառով, որ այն ոչ թե մաշկի հիվանդություն է, այլ ամբողջ օրգանիզմի:
Գոյություն ունեցող բոլոր մեթոդները ուղղված են մաշկի վրայից բծերը
վերացնելուն: Իսկ հայտնի է, որ մաշկը գունավորող մելանին պիգմենտը
մելանոտրոպային հորմոնի կողմից արտադրվում է ոչ թե մաշկում, այլ
հիպոֆիզում: Մասնագետների կարծիքով՝ հենց այդ գեղձի ոչ բավարար աշխատանքն
էլ բերում է հիվանդության զարգացմանը: Առայժմ հիվանդությունը բուժում են
համարյա միայն ուլտրամանուշակագույն ճառագայթներով: Այս հիվանդության համար
շատ օգտակար է «սառը» արեւը, իսկ ահա հարավային արեւը` վնասակար է:
Հիվանդությունը հաճախ սրվում է գարնանն ու ամռանը`տաք կուրորտներից հետո:
Վիտիլիգոն հաջողությամբ բուժվում է Մեռյալ
ծովում ու Իսրայելում: Այս հիվանդության դեպքում փոքրիկ բծերը կարելի է
քողարկել տոնային կրեմներով կամ արեւայրուքի համար նախատեսված քսուքներով:
Արեւային օրերին տանից դուրս գալիս անպայման պետք է օգտագործել արեւից
պաշտպանվելու միջոցներ: Պետք է օգտագործել A, B, C, E վիտամիններ,
միկրոէլեմենտներ` ցինկ, մարգանցովկա, պղինձ: Ժողովրդական այս մի քանի
միջոցները մի քիչ թեթեւացնում են հիվանդության ընթացքը. - Ջրոսպի փոշին
խառնել մեղրի հետ ու խմել 1-2 գր. օրը 3 անգամ: - Բծերին օրը 2 անգամ քսել
խավարծիլի արմատների թարմ պատրաստված հյութը: - Բծերը կարելի է մաքրել
թեյի գույնով: Դրա համար 1 թեյի գդալ թեյի գույնի վրա լցնել բաժակի 1/4
եռջուր ու եռացնել 2-3 րոպե, այնուհետեւ քամել, սառեցնել մինչեւ մաշկի
ջերմաստիճանին: Այն պահել սառնարանում, ոչ 2 օրից ավելի: - Կարելի է
ընդունել սրոհունդի լուծույթ` 1:10 հարաբերությամբ` օրը 3 անգամ 1 ճաշի
գդալից, ուտելուց հետո: 3-շաբաթյա օգտագործումից հետո անպայման պետք է 1
շաբաթ ընդմիջում տալ: Բուժումը տեւում է 4-6 ամիս: Միաժամանակ խորհուրդ է
տրվում նաեւ կատարել արտաքին բուժում` սրոհունդի յուղով: Այն պատրաստվում է
սրոհունդից եւ բուսական յուղի 1:10 հարաբերությամբ: Այս խառնուրդը 3 ժամ
տաքացնում են ջրային գոլորշու վրա, հետո լավ քամում են ու քսում բծերին:
Սրոհունդը բարձրացնում է մաշկի զգայունությունը ուլտրամանուշակագույն
ճառագայթների հանդեպ, այդ պատճառով այս պրոցեդուրայից հետո կարելի է
արեւային լոգանք ընդունել: Կարելի է սկսել 1-2 րոպեից: Բուժման ընթացքը
տեւում է մոտավորապես 30 օր: - Հում կարտոֆիլի հյութը շատ օգտակար է մաշկի
բծերը ոչ բոլորովին, բայց գոնե մասամբ վերացնելու համար, ինչպես նաեւ՝
մարսողության խանգարման դեպքում: - 40 կանաչ ընկույզի պտուղները 2 լ ջրում
եփել մարմանդ կրակին մոտ 2 ժամ, այնուհետեւ ավելացնել 0,5 կգ մեղր կամ
շաքար, եփել եւս 10 րոպե ու քամել: Ստացված օշարակից ընդունել օրը 3 անգամ`
ուտելուց առաջ: Միաժամանակ ուտել եփած 1 ընկույզ: Հետազոտողները պարզել
են, որ պիպերինը, որով պայմանավորված է սեւ աղացած պղպեղի բաղադրության
հիմնական համն ու հոտը, կարող է մաշկի համար խթանիչ հանդիսանալ: Այն կարող է
օգնել վիտիլիգոյի բուժմանը: Պարզվել է, որ պիպերինը խթանիչ է հանդիսանում
մելանոցիտների համար, եւ դրանք սկսում են արտադրել մաշկի համար անհրաժեշտ
պիգմենտը` մելանինը:
|